Melk is niet altijd goed voor elk..

De mens is de enige ‘zoogdiersoort’ ter wereld die na de zoogperiode doorgaat met het drinken van melk en dan ook nog gepasteuriseerde melk van een ander wezen.

We zijn in de afgelopen decennia steeds meer zuivel gaan eten en drinken doordat de voedingsindustrie een niet-aflatende stroom producten op de markt brengt. Vooral suikerrijke niet-voedende en slecht verteerbare producten helaas.

De zuivel die we in de gemiddelde supermarkt terugvinden is gepasteuriseerd of gesteriliseerd. Gepasteuriseerd betekent verhit tot 70 graden om de bacterien in de melk te doden. Gesteriliseerd betekent verhit tot 120 graden en is daarmee lang houdbaar buiten de koeling.

Dit soort zuivelproducten is voor het menselijk lichaam moeilijk te verteren. Ook al wil de voedingsindustrie ons graag doen geloven dat we deze producten nodig hebben, bijvoorbeeld voor calcium.

Wil je zuivel eten, kies dan voor rauwe zuivel.

Hoe het precies zit leg ik hieronder uit.

Allereerst: koemelk is de borstvoeding van de koe voor haar kalfje. Een koe geeft geen melk als ze niet een kalfje heeft gekregen. Het kalfje wordt in de reguliere veehouderij vaak weggehaald bij de moeder en het melken gaat dan door. Vanuit diervriendelijk oogpunt niet wenselijk. Het is goed om je dit te realiseren. Bij biologische veehouderij blijft het kalfje doorgaans wél bij de koe.

Wat zit er zoal in melk?

Dierlijke melk bevat lactose en caseine.

-Lactose is melksuiker.
Om dit af te breken heb je het enzym lactase nodig. Niet iedereen heeft dit enzym na de zoogperiode waardoor het afbreken van melk niet mogelijk is en bijvoorbeeld leidt tot diarree. In gefermenteerde zuivel zoals yoghurt, kwark of kaas zit weinig lactose. Maar daarin zit ook caseine.

-Caseine is een eiwit en een zogenaamd antinutrient.
Het is slecht verteerbaar. Caseine kan het immuunsysteem in de darmen activeren en zo bijdragen aan laaggradige ontsteking. En het kan je endorfinesysteem ontregelen, met lichamelijke en psychische klachten als gevolg.

-Maar in melk zit toch calcium? Ja, dat klopt. Echter de opname ervan door je lijf is gering omdat melk teveel fosfor bevat.
Melk werkt bovendien verzurend voor je lijf en hoe zuurder, hoe meer calcium je (ironisch genoeg) via de urine uitscheidt.

Calcium kun je beter uit andere goed opneembare bronnen halen, zoals groenten en fruit. Die zijn alkalisch. Het tegenovergestelde van zuur. Nog een reden om daar meer van te eten.

-En als laatste en belangrijkste punt: alle reguliere zuivelproducten zijn verhit in het productieproces (gepasteuriseerd of gesteriliseerd) waardoor de voedingsstoffen en ook bepaalde enzymen verloren zijn gegaan of beschadigd zijn.

En hoe zit het met rauwe melk?

Rauwe melk is onverhitte melk. Hierin zitten nog alle enzymen, probiotica, vetzuren, eiwitten en vitaminen die er van nature in voorkomen. Oók het enzym dat helpt om de lactose af te breken. Dat maakt rauwe zuivel goed of in ieder geval beter verteerbaar.

Er zijn verschillende rauwe melk producten te koop tegenwoordig. Een product dat ik kan aanbevelen is rauwe kefir (drink-)yoghurt. Kefir bevat ook goede probiotica, waardoor het extra gunstig is voor je darmbacterien.

Verder eet of drink je rauwe zuivel natuurlijk ook voor de eiwitten en vetten, niet specifiek voor calcium.

En hoe zit het met lactosevrije gepasteuriseerde producten?

Er zijn steeds vaker lactosevrije gepasteuriseerde melkproducten verkrijgbaar. Hierin zit echter nog steeds caseine en omdat ze gepasteuriseerd of gesteriliseerd zijn blijven dezelfde nadelen van kracht. Toch kan het wellicht beter verteerbaar zijn; het is een kwestie van uitproberen.

En plantaardige alternatieven?

Er zijn inmiddels ook heel wat plantaardige melk alternatieven beschikbaar. Denk aan havermelk, amandelmelk, cashewmelk en rijstmelk. Dit zijn vaak echter (flink) bewerkte en relatief onnatuurlijke producten.

Vooral havermelk is populair. Dit bevat helaas heel wat hulpstoffen die niet gezond zijn. Zoals suikers en raapzaadolie. Amandelmelk bevat gellangom, een bindmiddel. Daar wil je ook niet teveel van binnenkrijgen.

Cashewmelk van bepaalde merken bevat alleen cashewmelk met een beetje zout en water en bevat dus de minste hulpstoffen. Kortom: check altijd de ingredienten!

Kokosmelk is een echt natuurproduct en bevat superveel voedingsstoffen. Het is wellicht geen lekker alternatief voor in je koffie ;) maar wel een goede toevoeging in bijvoorbeeld sauzen. Een beetje kokosvet kan trouwens wél erg lekker zijn in je koffie.

Kokosyoghurt is een goed alternatief voor gewone yoghurt. Check ook hier altijd de ingredienten. Teveel hulpstoffen zijn onwenselijk.

Soja yoghurt (en ook andere soja producten) raad ik af omdat soja behoort tot de exorfinen en je darmen kan irriteren.

Conclusie:

Wil je graag zuivel eten of drinken, ga dan voor rauwe zuivel: goed verteerbaar en vol voedingsstoffen.

En kies ook dan altijd voor biologisch, voor de zuiverste kwaliteit.

Voor een gezonde leefstijl is variatie van belang dus eet niet dagelijks zuivel maar bijvoorbeeld één keer in de drie dagen.